Artvin İlahiyat Dergisi, cilt.14, ss.115-138, 2023 (Hakemli Dergi)
Hz. Peygamber’in ashâbı Müslümanlar tarafından tarih boyunca faziletli bir nesil olarak
kabul edilmiş ve İslam’a hizmetleriyle hep saygıyla anılmıştır. Buna bağlı olarak sahâbe
hakkında ma’rifetü’s-sahâbe ve fezâilü’s-sahâbe diye geniş bir literatür meydana gelmiştir.
Bu kaynaklarda sahâbîlerin bazı şahıs ve grupları arasındaki efdaliyet sıralamaları ile ilgili
rivayetlere de yer verilmiştir. Efdaliyet konusunun ele alındığı bazı hadis ve kelâm
kitaplarında ise sahâbîlerin diğer Müslüman gruplara göre durumlarının tartışma konusu
edildiği dikkat çekmektedir. Yapılan tetkikler neticesinde sahâbe nesli ile ilgili âyetler ve
fezâil hadislerinden hareketle âlimlerin çoğunluğunun sahâbîleri fert fert kendilerinden
sonraki nesillerin insanlarından daha faziletli olarak değerlendirdikleri anlaşılmıştır.
Özellikle İbn Abdilber ile özdeşleşen farklı bir görüşe göre ise Bedir Ashâb’ı ile Bey‘atü’r-
Rıdvân’a katılanlar içerisinde bulunmayan sahâbîlerin sonraki nesillerin insanlarından
faziletli oldukları mutlak olarak söylenemez. Bu çalışmada konuya ilişkin farklı görüş ve
deliller incelenmekte ve bu bakış açılarına ilişkin değerlendirmeler sunulmaktadır.
The companions of the Prophet Muhammad, known as the Sahaba, have been revered by
Muslims throughout history as a virtuous generation and their contributions to Islam have
been remembered with respect. As a result, a vast body of literature has emerged regarding
the Sahaba, including works titled Ma'rifat al-Sahaba (Knowledge of the Companions) and
Fada'il al-Sahaba (Virtues of the Companions). These sources also include narrations about
the relative rankings of certain individuals and groups among the companions. It is
noteworthy that some Hadith and Kalam books that address the issue of superiority also
discuss the status of the Sahaba compared to other Muslim groups. As a result of the
investigation, it was discovered that, based on the verses and fadâil hadiths relating to the
Companions' generation, the majority of scholars regarded the Companions as more virtuous
individuals than the people of subsequent generations. Particularly, according to a view
associated with, Ibn ʿAbd al-Barr it cannot be stated categorically that the companions
who did not participate in the Battle of Badr or the Pledge of Ridwan (Bayʻat arRiḍwān)
are more virtuous than people from later generations. This study examines different
views and evidences on the subject and presents evaluations of these perspectives.