EĞİTİMDE SOSYOEKONOMİK FARKLILIKLARIN ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİNDE PISA VE TIMMS VERİLERİ (2011–2023)

Creative Commons License

KAYIR G., KORKMAZ H.

5. BİLSEL INTERNATIONAL KIBYRA SCIENTIFIC RESEARCHES CONGRESS, Burdur, Türkiye, 5 - 06 Temmuz 2025, ss.258-268, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Burdur
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.258-268
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Manisa Celal Bayar Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Eğitimde sosyal adalet ve fırsat eşitliği günümüzde pek çok araştırmaya konu olmaktadır. Bu çalışma, Türkiye'de öğrencilerin sosyoekonomik düzeylerine (SED) göre akademik başarılarında oluşan farklılıkları PISA ve TIMMS sınavları üzerinden analiz etmektedir. Araştırma ayrıca çeşitli yıllarda OECD tarafından yapılan ölçümlerde öğrencilerin K12 seviyesinde öğrenimlerini tamamlama ve yükseköğretime devam etme durumlarını sosyo-ekonomik düzey açısından incelemektedir. 2011–2023 yılları arasında uygulanan değerlendirme sonuçları; okuma, matematik ve fen alanlarında düşükten yükseğe beş gelir grubuna (1: en yoksul – 5: en zengin) göre başarı düzeyleri üzerinden karşılaştırılmıştır. Bulgular, gelir düzeyi arttıkça başarı oranlarının da düzenli şekilde yükseldiğini göstermektedir. Özellikle yüksek yeterlik düzeyine ulaşmada yoksul öğrenciler ciddi şekilde dezavantajlıdır. Bu bulgular eğitimde sınıfsal eşitsizliğin yapısal niteliğini ortaya koymakta ve politika yapıcılar için yön gösterici olmaktadır.

Social justice and equality of opportunity in education have been the focus of numerous studies. This research examines the differences in students' academic achievement based on their socio-economic status (SES) in Turkey through PISA and TIMMS evaluations. It also explores the socio-economic backgrounds of students concerning the completion of K12 education and higher education, as evaluated in OECD evaluations conducted over various years. The results of evaluations from 2011 to 2023 are compared across five income groups (1: poorest to 5: richest), in the light of the achievement levels in reading, mathematics, and science. The findings indicate that achievement rates rise steadily with increasing income levels. Notably, students from poorer backgrounds face significant disadvantages in attaining high competence levels. These results highlight the structural nature of class-based inequalities in education and offer valuable guidance for policymakers.