Yeni Nesil Karşılaştırmalı Kapitalizm: Büyüme Modelleri Yaklaşımı Üzerine Teorik Bir İnceleme


Bulut F. Ş., Kovancılar B.

Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.23, sa.2, ss.280-310, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Karşılaştırmalı kapitalizm (comparetive capitalism, CC), siyaset bilimi ve politik iktisattan beslenerek iktisadi işleyiş, kurumlar ve siyasal kuvvetleri ülkeler arasında karşılaştırmak ve kurumlar ile iktisadi büyüme arasındaki kesişimleri kıyaslamak amacıyla ortaya çıkmış bir araştırma dalıdır. Kapitalizm Çeşitleri (varieties of capitalism, VoC) yaklaşımı, CC araştırmalarının ana akım uygulamasıdır. Bu yaklaşım, bir iktisat politikasının bütün ülkeler için uygun olacağı kabulüne karşı bir duruş olmasına rağmen şirket odaklı olması ve sınırlı bir araştırma çerçevesi sunması nedeniyle eleştirilmektedir. İkinci Kuşak VoC, gelişmekte olan ülkelere açılmış olsa da VoC’un araştırma yöntemini aşamamıştır. Büyüme modelleri yaklaşımı ise, VoC’un araştırma yöntemini aşarak kapitalist çeşitlilikleri incelemeyi amaçlayan bir yaklaşımdır. Büyüme modelleri yaklaşımı, Post Keynesyen iktisadın kapitalizmin istikrarsızlığı varsayımını kabul etmektedir. Ayrıca, bu yaklaşımın ülkelerin uyguladığı farklı büyüme modellerini büyüme koalisyonları ile ilişkilendirerek siyaset ve sosyoloji ile iktisat arasında bağlantı kurduğu ve sınıflar arası ve sınıflar içi çatışmalara vurgu yaptığı görülmektedir.
Comparative capitalism (CC) is a field of research that draws on political science and political economy to compare economic functioning, institutions and political forces across countries and to compare the intersections between institutions and economic growth. The varieties of capitalism (VoC) approach is the mainstream application of CC research. While VoC challenges the notion that a single economic policy is suitable for all countries, it has been criticized for being too firm-oriented and offering a limited research framework. Although the Second Generation VoC has been extended to developing countries, it has not been able to overcome the research methodology of VoC. The growth models approach, on the other hand, aims to transcend the research methodology of VoC and examine capitalist diversification. This approach incorporates the Post-Keynesian economic perspective, which assumes the inherent instability of capitalism. Additionally, it links politics and sociology with economics by linking different growth models applied by countries to growth coalitions and emphasizes inter- and intra-class conflicts.